آشنايي با انواع قالب‌ها

VCD
VCD يك قالب بر پايه فشرده‌سازي MPEG1 و داراي Bitrate ثابت 1150 كيلوبيت در ثانيه (kbps) و نيز رزولوشن 352x240 نقطه است. VCDها اكثرا براي انتقال ريليزهاي با كيفيت پايين‌تر
(Screener ، TC،TS ، CAM) مورد استفاده قرار مي‌گيرد، براي اينكه كل فيلم حجم كمتري پيدا كند و بتوان مدت زمان بيشتري از فيلم را در يك ديسك جاي داد. هم VCDها و هم SVCDها، بر اساس دقيقه زمان‌بندي مي‌شوند در حال حاضر دقيقا مي‌توان 80 دقيقه فيلم VCD را بر روي يك سي‌دي 700 مگابايتي جا داد.

SVCD يا Super VCD
SVCD قالبي بر پايه الگوريتم فشرده‌سازي MEPG2 بوده (همانند DVD) و مي‌تواند نرخ Bitrate متغيري تا حداكثر 2500 كيلوبيت در ثانيه (kbps) داشته باشد. رزولوشن تصوير در اين قالب 480x480 نقطه است ليكن حين پخش (توسط كامپيوتر يا دستگاه DVD-Player) نسبت ابعادي آن به 4:3 تبديل مي‌يابد (توجه داريد كه رزولوشن 480x480 يك تصوير مربعي به ما ميدهد، ولي نسبت طول به عرض تلويزيون‌ها يا مانيتورهاي عادي 1.33 و مستطيلي است). با توجه به نرخ Bitrate متغير، مدت زماني از فيلم SVCD كه مي‌توان بر روي يك CD جاي داد متفاوت است و به طور معمول 35 تا 60 دقيقه فيلم SVCD روي يك CD جاي مي‌گيرد. براي رسيدن به كيفيت بهتر در SVCD، در هنگام Encode كردن فيلم مادر، از روش Multiple-Pass استفاده مي‌شود. اين روش زمان طولاني‌تري را مي‌طلبد ولي حاصل آن فيلمي با حجم كمتر و كيفيت بهتر است.

XVCD/XSVCD
گاهي VCD و SVCDهايي هستند كه از قوانين و مباني استاندارد اين قالب‌ها پيروي نمي‌كنند. در هر كدام از آنها ممكن است رزولوشن و يا Bitrate چيزي متفاوت از مقادير استاندارد باشد. اين نوع فيلم‌ها، معمولا در كامپيوتر به راحتي به نمايش در مي‌آيند ولي دستگاه‌هاي پخش‌كننده ديسك (DVD Playerها) عكس‌العمل‌هاي متفاوتي نسبت به آنها دارند (مثلا دستگاههاي Philips آنها را بدون مشكل پخش مي‌كنند ولي اكثر دستگاههاي Sony فقط صداي اين فيلم‌ها را پخش مي‌كنند). اين قالب معمولا توسط افرادي استفاده مي‌شود كه قصد ريليز و پخش فيلم در اينترنت را ندارند و فيلم را براي آرشيو شخصي‌شان مي‌خواهند.

Divx/Xvid
Divx (بخوانيد: ديو اكس نه دايوايكس!) قالبي است كه براي استفاده در پلت‌فرمهاي چندرسانه‌اي طراحي شده است. Divx از دو سيستم كدينگ، يكي Low Motion و ديگري High Motion استفاده مي‌كند. تا دو سال پيش تنها كدينگ Low Motion وجود داشت، و اگر دقت كنيد، در فيلمهاي Divx سالهاي پيش فيلمهاي Drama ، Romance و... كه داراي صحنه‌هاي اكشن زياد نبودند، كيفيت قابل قبولي داشتند ولي در همان زمان، فيلمهاي اكشن كه داراي صحنه‌هايي با حركت دوربين زياد و سريع بودند، در قالب Divx دچار مشكل مي‌شدند و كيفيت شديدا افت مي‌كرد. از اواخر سال 2004 و با آمدن Divx نسخه 5، كدينگ High Motion اين مشكل را برطرف نمود. روشي تحت عنوان SBC يا Smart Bitrate Control در اين نسخه به كار گرفته شده كه در حين كدينگ فيلم مادر، بسته به نوع صحنه‌ها، سيستم كدينگ بين دو حالت Low Motion و High Motion سوئيچ مي‌شود. اين قالب حالت Anamorphic دارد و مقادير Bitrate و رزولوشن قابل تغيير و انتخاب دلخواه هستند. اما تفاوت DivX و Xvid چيست؟ بد نيست بدانيد، Xvid قالب اصلي و قديمي‌تر است (اگر چه اكنون DivX شناخته شده‌تر است). قالب Xvid از ابتدا به صورت Open Source (كد باز) طرح‌ريزي شده و هر كس مي‌تواند بنا به دلخواه خود تغييراتي در برنامه كدينگ آن ايجاد كند، ولي DivX در واقع نوع انحصاري شده Xvid است و تغييرات در اين قالب تنها توسط شركت دارنده كپي‌رايت آن ايجاد مي‌شود. همچنين در Divx تنظيمات مربوط به انتخاب Bitrate، رزولوشن، MultiPass Enconding و... بسيار محدود شده‌اند. به تازگي شركت‌هاي سازنده DVDPlayer نيز به مزيت‌هاي اين قالب (كاهش شديد حجم فايل بدون كاهش آنچناني از كيفيت فيلم در مقايسه با DVD) پي برده‌اند و در محصولات خود از DivX و Xvid نيز پشتيباني مي‌كنند.

CVD
CVD تركيبي از دو قالب VCD و SVCD مي‌باشد و عموما توسط اكثر دستگاه‌هاي DVD-Player پشتيباني مي‌شود. اين قالب داراي كدينگ MPEG2 و نيز نرخ Bitrate مشابه SVCD است ولي رزولوشن آن 352x480 نقطه است. در حال حاضر هيچ گروهي فيلم‌ها را در اين قالب ريليز نمي‌كند.

DVD-R
DVD مخفف Digital Versatile Disc است (يعني ديسك چند منظوره ديجيتالي) . قطعا تا كنون با انواع مختلفي از دي‌وي‌دي‌ها روبه‌رو شده‌ايد. مثل: DVD-R ، DVD+R ، DVD-RAM و DVD-RW و يا Mini-DVD.
آنچه ما بيش از همه در بازار ايران مي‌بينيم و با آن سر و كار داريم DVD+R و DVD-R است. بد نيست بدانيد اين دو نوع از لحاظ ساختاري هيچ تفاوتي با هم ندارند. موضوع اصلي در مورد اين دو به دعواي توليدكنندگان DVD در اواسط دهه 90 برمي‌گردد. شركت‌هاي پاناسونيك، توشيبا، اپل، هيتاچي، ان اي سي، پايونير، سامسونگ و شارپ از DVD-R پيشتيباني مي‌كنند، حال آنكه شركتهاي فيليپس، سوني، هيولت پاكارد، بل، ريكو، ياماها و ساير توليدكنندگان DVD از DVD+R حمايت مي‌كنند. (دعوا تنها بر سر ثبت اين محصول به نام گروه خود است!!). DVDهاي موجود در بازار ما عموما از نوع يك طرفه و يك لايه هستند و مي‌توانند 4.7 گيگابايت اطلاعات ذخيره كنند (اين حجم در حالت دولايه به 9.4 و در حالت دوطرفه و دولايه به 17 گيگابايت مي‌رسد). فيلم‌هاي DVD داراي قالب فشرده‌سازي MPEG2 (همانند SVCD) هستند وليكن رزولوشن آنها به طور استاندارد 720x480 نقطه بوده و داراي نرخ Bitrate متغيري از 2 تا 10 مگابيت در ثانيه (Mbps) مي‌باشند. يكي از مزيت‌هاي DVD امكان انتخاب زيرنويس به زبان‌هاي مختلف و حتي انتخاب زبان دوبله فيلم در برخي از آنهاست. در بسياري از DVDها پشت‌صحنه‌هاي فيلم و يا تبليغ ساير فيلم‌ها و گاها Music Videoهاي مرتبط با فيلم گنجانده مي‌شود. حتما به ياد داريد كه در اوايل ورود DVD به بازار، بحث از گنجاندن امكان انتخاب نماي ديد (Viewing Angle) در DVDها بود، ولي بد نيست بدانيد اين اتفاق جز در تعداد معدودي از فيلم‌ها رخ نداد و كم‌كم به فراموشي سپرده شد.

Blu-Ray
در سال 2002 دو شركت سوني و فيليپس بعد از مدت‌ها همكاري در ساخت ديسك‌هاي نوري، تكنولوژي جديدي كه بر اساس پرتوهاي ليزر آبي كار مي‌كند، Blu-Ray و HD-DVD نامگذاري شده است.
به وسيله اين فرمت مي توان بر روي يك ديسك يك لبه blu-ray اطلاعاتي با حجم 23.3، 25 و 27 گيگابايت و يعني حدود 4 ساعت فيلم با فرمت (High-definition (HDTV و 13 ساعت فيلم با فرمت (Standard-definition (SDTV را ذخيره كرد. همچنين يك ديسك 2 لبه blu-ray مي‌تواند حجمي برابر با 46.6، 50 و 54 گيگابايت را در خود جاي دهد كه اين مقدار حافظه تقريبا براي 8 ساعت فيلم HDTV كافي مي‌باشد.

مزاياي ديسكهاي Blu-Ray
يكي از تفاوتهاي بزرگ بين تكنولوزي Blu-Ray با ديگر فناوري‌ها در ضخامت لايه پلاستيكي است كه در ديسك نوري به كار مي‌رود. در ديسك‌هاي DVD معمول و HD-DVD ضخامت اين لايه در حدود 0.6 ميليمتر است (600 ميكرو) كه به وسيله يك لايه پليمري و فرعي پوشانده شده است. در صورتيكه در ديسك‌هاي Blu-Ray اين لايه تنها در حدود 0.1 ميليمتر ضخامت دارد كه به وسيله لايه‌هاي فرعي بسيار نازكي پوشانده شده است. در نتيجه به علت نازك بودن لايه‌هاي ديسك Blu-Ray
1. پخش شدن و پراكندگي امواج ليزر كمتر خواهد بود
2. كمبود مواد و نازكي لايه‌ها باعث افزايش نفوذپذيري ليزر و همچنين موجب ايجاد نقاط نازكتر و كوچكتر بر روي سطح ديسك مي‌شود كه اين عامل باعث افزايش ميزان ذخيره‌سازي اطلاعات بر روي هر لايه از ديسك مي‌شود و به همين دليل ديسك‌هاي Blu-Ray داراي ظرفيت بالاتري نسبت به DVD و HD-DVD هستند.

معايب ديسكهاي Blu-Ray
اگرچه كاهش ضخامت ديسك باعث افزايش ظرفيت در ديسك‌هاي Blu-Ray گرديده است، اين عامل باعث ايجاد مشكلاتي نيز مي‌شود:
1. در ديسك‌هايBlu-Ray به علت كاهش ضخامت ديسك، مقاومت آن در برابر خراش‌ها و ضربه‌ها كم شده است و در صورت ايجاد خراش بر روي ديسك و يا هرگونه برخورد كوچك، شاهد اختلال در بازيابي اطلاعات خواهيم بود.
2. يكي ديگر از عيوب ديسك‌هاي Blu-Ray نزديك بودن لنز به صفحه ديسك است كه اين عامل سبب اختلال در كار لنز درايوها مي‌شود. زيرا در صورتي كه به طور ناگهاني ضربه كوچكي به درايو وارد شود، باعث تماس بين ديسك و لنز خواهد شد و در كار درايو و ديسك ايجاد اختلال خواهد كرد.
(اشاره : شركت TDK نوع جديدي از ديسكهاي نوري خود را كه در مقابل آسيب‌ها مقاوم است به بازار عرضه نموده و آن را Armor Plating ناميده است. بر طبق گفته TDK اين ديسك‌ها مقاومتي در حدود 100 برابر ديسك‌هاي معمولي دارند).
فرمت جديد ديگري بنام HD DVD كه توسط شركت Toshiba گسترش يافته رقيب اصلي blu-ray محسوب مي‌شود. اين فرمت تنها مي‌تواند حجمي برابر 15 گيگابايت را بر روي يك ديسك يك لبه ذخيره كند كه نسبت به blu-ray بسيار كمتر است.
انتظار ميرود تا Blu-ray به زودي بتواند با انتقال ضبط كننده‌هاي VCR و DVD به فرمت HDTV خود را به عنوان فرمت استاندارد PCها و فيلم‌هاي HD معرفي كند.

HD-Rip
اين كيفيت از روي DVD اصلي با تجهيزات حرفه‌اي و با ابعاد HD ضبط مي‌شود. 720p يا 1080p

آشنايي با انواع فرمت‌هاي فايل‌هاي صوتي و تصويري

MP3
اصلي‌ترين فرمت موسيقي قابل پخش روي پخش‌كننده‌هاي همراه، MP3. است. اين فرمت كه به عنوان محبوب‌ترين و اصلي‌ترين فرمت پخش موسيقي در اينترنت مورد استفاده قرار مي‌گيرد، سال‌هاست به عنوان يك استاندارد بين‌المللي در بين تمامي نرم‌افزارها و سرويس‌هاي پخش موسيقي پذيرفته شده است. نام MP3 از نام نوع فايل MPEG و لايه صوتي سه گرفته شده است. لايه سه يكي از سه روش كدگذاري براي فشرده‌سازي صوتي است كه با اعداد ۱ و ۲ و ۳ مشخص مي‌شوند. اين فرمت با حذف بخشي از صداهاي موجود در فايل‌هاي موسيقي كه عمدتاً خارج از محدوده شنوايي انسان يا بسيار ضعيف هستند، حجم فايل‌هاي صوتي را به ميزان قابل توجهي پايين مي‌آورد و بدين ترتيب مي‌توان تعداد زيادي فايل موسيقي را روي حافظه‌هاي كم‌حجم پخش‌كننده‌ها جا داد. يك فايل موسيقي معمولي با اين حجم تقريباً چهار تا پنج مگابايت حجم دارد.

WAV
فرمتWAV سال‌ها پيش به صورت مشترك از سوي مايكروسافت و IBM ارايه شد. اين فرمت به عنوان فرمت پيش‌فرض صوتي در ويندوز ۹۵ مورد استفاده قرار گرفت و پس از گذشت چندين سال كم كم به عنوان يك استاندارد براي اصوات داخلي ويندوز (مثل همان صداهايي كه در هنگام ورود و خروج از محيط ويندوز مي‌شنويد) تبديل شد.
فايل‌هاي WAV با پسوند wav. مشخص مي‌شوند و تقريباً به ‌وسيله تمام برنامه‌هاي ويندوزي كه امكان پخش صدا را دارند، قابل پخش هستند. بيشتر تلفن‌هاي همراه موجود در بازار نيز كه مي‌توانند فايل‌هاي موسيقي را پخش كنند، مي‌توانند از اين فرمت به عنوان زنگ‌هاي پيش فرض استفاده كنند.
از آنجا كه اين فرمت از هيچ يك از روش‌هاي فشرده‌سازي اطلاعات استفاده نمي‌كند، حجم فايل‌هاي آن بسيار بالاست و به همين دليل براي پخش موسيقي روي تجهيزات تلفن همراه كاربردي ندارد.

WMA
Windows Media Audio يا WMA، فرمت جديدي است كه از سوي مايكروسافت ارائه شده و حجم آن تا نصف همتاي MP3 خود مي‌رسد.
اين فرمت كه در ابتدا تنها از سوي خود مايكروسافت و نرم‌افزار پخش موسيقي رسمي ويندوز يعني Windows Media Player پشتيباني مي‌شد، امروزه از سوي بسياري از سايت‌هاي موسيقي به عنوان فرمت اصلي آهنگ‌هاي قابل دانلود پذيرفته شده است.
كيفيت فايل‌هاي WMA تفاوت چندان زيادي با آهنگ MP3 ندارد و گفته مي‌شود كه در حجم‌هاي خيلي پايين (حجم‌هاي در حد كيلوبايت) حتي كيفيتي بالاتر از MP3 را ارايه مي‌دهد.
يك فايل معمولي موسيقي با اين فرمت تقريبا بين دو تا سه مگابايت حجم دارد.
بنابراين در صورتي كه پخش كننده شما امكان پخش اين فرمت را دارد، بهتر است تمام آهنگ‌هاي خود را با اين فرمت ذخيره و استفاده كنيد.
WMA از روش‌هاي فشرده‌سازي خاصي استفاده مي‌كند كه هيچ يك از اطلاعات صوتي را حذف نمي‌كند. اين روش فشرده‌سازي به Lossless Compression شهرت دارد.
----------
فايلهاي WMV مختصر كلمات Windows Media Video مي‌باشد كه روشي براي كدگذاري ويديوها توسط مايكروسافت به وجود آمده است. WMV از تكنولوژي ASF يا Advanced System Format استفاده مي‌كند و توسط نرم‌افزارهاي M Player يا Windows Media Player در سيستم عامل‌هاي Windows و Macintosh قابل اجرا و ديدن هستند. WMV مي‌تواند در داخل فرمت‌هاي ASF و AVI قرار گيرد. صدا در آن به صورت فرمت WMA ذخيره مي‌شود. WMA داراي ويرايش‌هاي مختلفي مي‌باشد كه مهمترين آنها ويرايش‌هاي 7 و 8 و 9 مي‌باشند البته ويرايش 7 و 8 براساس Mpeg4 ايجاد شده‌اند و در سازمان SMPTE ثبت شده‌اند اما ويرايش 9 كه بهترين آنها مي‌باشد داراي كدگذاري مخصوص به خود بوده و به صورت يك استاندارد بين‌المللي شناخته مي‌شود.

OGG
يك نوع فرمت فشرده‌سازي صوتي محسوب مي‌شود كه از سوي مجامع طرفدار منبع‌باز (Open Source) به عنوان فرمت رقيب MP3 ارائه شده است و از آنجا كه يك فرمت منبع باز است، در تجهيزات مختلف كيفيت و حجم متفاوتي دارد. برخي از شركت‌ها از اين فرمت براي پخش فايل‌هاي صوتي خاص دستگاه استفاده مي‌كنند و با تغيير در نرخ بيت صوتي آن‌ها، صداهاي منحصر به دستگاه خود را توليد مي‌كنند.
فرمت ogg. به اندازه‌اي متنوع است كه حتي مشخص نيست كه فايل مذكور يك فايل ويديويي، صوتي، يا متني است! اين تنوع گيج‌كننده كه از ذات منبع‌باز بودن فايل سرچشمه مي‌گيرد، به واسطه كدك‌هايي (Codecs) همچون Vorbis براي فايل‌هاي صوتي (كه اغلب در پخش‌كننده‌هاي موسيقي استفاده مي‌شود)، Theora براي فايل‌هاي تصويري (قابل استفاده در تلفن‌هاي همراه)، Speex براي فايل‌هاي سخنراني و… از هم مجزا مي‌شوند. فرمت‌هاي صوتي معمول OGG عموماً براي ذخيره كردن زنگ‌هاي تلفن همراه و فايل‌هاي صوتي كوتاه با ميزان بيت بسيار پايين استفاده مي‌شوند و معمولاً حجم آن‌ها در حد چند ده كيلوبايت است. تفاوت اين فرمت با فرمت‌هاي ديگر اين است كه به صورت رايگان عرضه مي‌شود و مورد استفاده قرار مي‌گيرد و در اختيار هيچ نهاد يا شركتي نيست.

MIDI
فرمت MIDI كه نام آن از عبارت رابط ديجيتال ادوات موسيقي (Musical Instrument Digital Interface) گرفته شده است در موسيقي نيست، بلكه يك سري كد‌هاي ديجيتال است كه هر كدام به يك نت يا ساز اختصاص دارند و با پخش پي‌درپي آن‌ها، يك فايل موسيقي بازسازي مي‌شود.
به همين علت، هنگامي كه اين فرمت را در اينترنت جست‌وجو مي‌كنيد، گاهي با انبوهي از اعداد و ارقام نوشته شده مواجه مي‌شويد. اين‌ها همان كد‌هايي هستند كه زنگ‌هاي موسيقايي را در تلفن‌هاي همراه سطح پايين بازسازي مي‌كنند.
فرمت MIDI (كه البته خود انواع مختلفي دارد كه بر اساس تعداد آلات موسيقي قابل پخش مشخص مي‌شوند، روي تمامي تلفن‌هاي همراه قابل پخش است. بنابراين اگر گوشي تلفن همراه شما امكان پخش مستقيم موسيقي را ندارد، مي‌توانيد با جست‌وجوي عبارت (نام خواننده + midi.) در گوگل، به مجموعه عظيمي از فايل‌هاي MIDI كه عموماً حجم آن‌ها در حد چند ده كيلوبايت است، دسترسي پيدا كنيد. سپس آن‌ها را دانلود نماييد و به تلفن همراه‌تان منتقل كنيد.

AVI
اين فرمت مخفف عبارتAudio Video Interleave  است و يكي از معمول‌ترين فرمت‌هاي صوتي و تصويري در تجهيزات ديجيتالي به شمار مي‌رود كه از سوي شركت مايكروسافت ارايه شده است. اين فايل‌ها داراي پسوند avi. هستند. وضوح آن‌ها تا 320x240 پيكسل و سرعت پخش آن‌ها حداكثر سي فريم در ثانيه است كه هيچ كدام از آن‌ها براي پخش در حالت تمام صفحه (Full Frame) مناسب نيستند. اما از سوي ديگر، اين فايل‌ها براي پخش به هيچ سخت‌افزار خاص و ويژه‌اي نياز ندارند. به همين خاطر، بسياري از توليدكنندگان محصولات چندرسانه‌اي و حتي سازندگان دوربين‌هاي ديجيتال ترجيح مي‌دهند براي دستيابي به بازار بزرگ‌تري از كاربران، از اين فرمت به عنوان فرمت پيش فرض ضبط و پخش استفاده كنند.
----------
AVI مخفف كلمات Audio Video Interleave مي‌باشد و در نوامبر 1992 توسط مايكروسافت عرضه شد و به دليل انعطاف‌پذيري در اغلب دستگاه‌ها قابل استفاده است. همچنين در 1996 گروه Matrix Open DML توسعه‌اي در اين فرمت داد كه اغلب به عنوان AVI 2.0 شناخته مي‌شود. به دليل اين كه فرمت AVI قديمي مي‌باشد وقتي در آن از كدگذاري پيشرفته‌اي مانند Mpeg-4 استفاده مي‌كنيم حجم و پروسس كار به طور غيرضروري افزايش مي‌يابد. بنابراين در بعضي امور مانند اشتراك فايل مشكلاتي به وجود مي‌آورد.

DivX
نام اختصاري عبارت Digital Video Express، يك فرمت جديد DVD-Rom است كه از سوي چندين شركت بزرگ فيلمسازي همچون Paramount ،Dreamworks SKG ،Disney  و Universal ارايه شده است. با استفاده از اين فرمت، يك فيلم (يا هر اطلاعات ديگري) كه در داخل DVD-Rom قرار مي‌گيرد، تنها براي زمان محدودي (مثلاً دو روز) قابل پخش است.
بنابراين به محض اين‌كه DVD مذكور را در داخل دستگاه پخش قرار مي‌دهيد، يك شمارنده شروع به شمارش مي‌كند. هر پخش‌كننده DivX امكان اتصال به خط تلفن و برقراري ارتباط با سرور اصلي شركت پخش كننده را دارد تا بتواند اطلاعات مربوط به هزينه خدمات را دريافت كند.
تصور مي‌شود، اين فرمت بالاخره بتواند جايگزين فيلم‌هاي ويديويي بشود؛ زيرا در كشور‌هاي ارايه دهنده اين محصولات، ديگر نيازي به بازگرداندن فيلم اجاره شده نيست. همان‌طور كه گفته شد، اين فرمت جديد تنها از سوي چند شركت ارايه مي‌شود و بالطبع هنوز از سوي تمامي شركت‌هاي سازنده تجهيزات پخش كننده مورد استقبال قرار نگرفته است. بنابراين اگر روي دستگاه پخش DVD شما عبارت DivX نقش بسته است، بسيار خوش‌شانس هستيد.
اما فرمت DivX (دقيقاً به همين شكل نوشته شده) يك فرمت فشرده‌سازي تصويري است كه بر اساس فناوري MPEG-4 بنا شده است. اين روزها از اين فرمت براي تبديل و فشرده‌سازي فيلم‌هاي DVD استفاده مي‌شود. فيلم‌هاي تبديل شده داراي كيفيت قابل قبولي هستند و حجم آن‌ها بسته به ميزان فشرده‌سازي متغير است. حجم معمول براي هر فيلم DivX حدوداً به اندازه يك سي‌دي (در حدود هفتصد مگابايت است). براي تبديل اين فرمت بايد از نرم‌افزارهاي مخصوص آن استفاده كنيدكه در سي‌دي‌هاي نرم‌افزاري موجود در بازار فراوانند.
Media Player ويندوز مي‌تواند با نصب يك Plugin يا وصله فرمت مخصوص اين فرمت را پخش كند. اين وصله در سايت مايكروسافت ارايه شده است. بنابراين اگر مي‌خواهيد فايل‌هاي DivX خودتان را روي ويندوز بدون هيچ برنامه جانبي تماشا كنيد، مي‌توانيد اين وصله را دريافت كنيد.

MPEG
مخفف عبارت Moving Picture Experts Group است كه به صورت M-PEG خوانده مي‌شود و به گروهي از فرمت‌هاي استاندارد فشرده‌سازي گفته مي‌شود كه از سوي گروه ISO ارايه شده‌اند. اين فرمت معمولا نسبت به فرمت‌هاي رقيب همچون AVI و QuickTime كيفيت بالاتري دارد و براي فشرده‌سازي بيشتر فريم‌هاي تصوير، تنها تغييرات ايجاد شده در فريم‌هاي پشت سر هم را ذخيره مي‌كند.
در اين حالت ديگر لازم نيست هر فريم به صورت جداگانه ذخيره‌سازي شود. بنابراين اگرچه اين نوع فشرده‌سازي از نوع Lossy محسوب مي‌شود و بخشي از اطلاعات تصوير از دست مي‌رود، كاهش اطلاعات به گونه‌اي است كه توسط چشم انسان قابل تشخيص نيست. سه استاندارد مهم‌تر MPEG عبارتند از:

MPEG-1: اين فرمت تصاوير ويديويي را با وضوح 350x240 پيكسل و سرعت سي فريم در ثانيه پخش مي‌كند كه كيفيت آن اندكي كمتر از كيفيت پخش ويديوهاي معمولي است.
----------
Mpeg-1 تركيبي از كدگذاري و فشرده‌سازي‌هاي صوت و ويديو مي‌باشد. عموما از Mpeg-1 براي Video CD استفاده مي‌شود و كمتر پيش مي‌آيد كه از آن براي DVD استفاده كنند زيرا كه كيفيت و سرعت انتقال داده آن برابر با نوارهاي VHS است. اصولا Mpeg-1 براي انتقال دادن 5/1 مگابيت در ثانيه طراحي شده است.
با اين مقدار مي‌توان ويديوهايي با كيفيت 352x240  – 97/29 فريم در ثانيه يا 325x288 و 25 فريم در ثانيه به دست آورد. از معايب بزرگ Mpeg-1 اين است كه تصاوير را به صورت پشت سر هم كدگذاري مي‌كند و توان تركيب پيچيده آنها را ندارد. بنابر اين قابليت فشرده‌سازي آن كم است.

MPEG-2: وضوح پخش تصاوير ويديويي در اين فرمت 720x480 و 1280x720 پيكسل با سرعت 60 فريم در ثانيه است و كيفيت صدا در آن دقيقا همان كيفيت سي‌دي صوتي است. اين فرمت براي پخش روي استاندارد‌هاي مهم تلويزيوني همچون NTSC و حتي HDTV مناسب است و به وسيله DVD-Romها مورد استفاده قرار مي‌گيرد؛ زيرا حجم يك فيلم دو ساعته با اين فرمت تقريباً چند گيگابايت مي‌شود!
----------
Mpeg-2 استاندارد پيشرفته‌تر Mpeg-1 مي‌باشد Mpeg-2 استفاده گسترده‌اي در تلويزيون‌هاي ديجيتال كابلي، آنتني يا ماهواره‌اي دارد. همچنين فرمت اصلي فيلمهاي DVD نيز مي‌باشد. Mpeg-2 توانايي الحاق متن يا برنامه‌هاي راهنما براي پخش‌كننده را همراه صوت و تصوير دارد. يك فايل Mpeg-2 از چندين بخش تشكيل شده است. يك بخش آن برنامه پخش نام دارد كه با توجه به پخش‌كننده اطلاعات را به طور مناسب انتقال مي‌دهد. بخش ديگر Video Part نام دارد كه مشابه Mpeg-1 مي‌باشد با اين تفاوت كه توان فشرده‌سازي تصاوير به صورت تركيبي را دارد. هم چنين Mpeg-2 قادر به انتقال اطلاعات كمتر از مگابيت در ثانيه نمي‌باشد. اطلاعات صوتي Mpeg-2 مشابه با Mpeg-1 مي‌باشد با اين تفاوت كه به دو كانال استريو محدود نمي‌باشد و مي‌تواند صوت را به صورت دالبي ذخيره كند.

MPEG-4: يك الگوريتم استاندارد براي فشرده‌سازي صدا و تصوير است كه بر اساس فناوري‌هاي MPEG-2، MPEG-1 و Apple QuickTime بنا شده است. از اين فرمت براي تصاوير ويديويي كه قرار است از يك پهناي باند باريك عبور كنند و پخش شوند (مثلاً اينترنت يا شبكه) استفاده مي‌شود. اين فرمت امكان تركيب با عكس‌ و انيميشن‌هاي دو بعدي و سه‌بعدي را دارد و از سال ۱۹۹۸ به عنوان فرمت استاندارد پخش اينترنتي ارايه شد.
----------
استاندارد Mpeg-4 در سال 1998 معرفي شد و كاربرد بسياري در وب، CD، تلفن‌هاي تصويري و پخش تلويزيوني پيدا كرد. Mpeg-4 تركيبي از استانداردهاي Mpeg-1 و Mpeg-2 مي‌باشد به علاوه چندين قابليت ديگر از جمله: VRML براي رندر كردن تصاوير سه بعدي، شي‌گرا بودن استفاده از فرمت AAC براي صوت و غيره. به خاطر شي‌گرا بودن اين استاندارد مي‌توان تعيين كرد كه فايل ما داراي كدام قابليت‌ها باشد بنابراين تمامي فايلهاي Mpeg-4 يكسان و تحت يك استاندارد نيستند. از ديگر مزاياي Mpeg-4 اين است كه مي‌تواند رابطه‌اي دو جانبه با كاربر برقرار كند و با توجه به نيازهاي كار خواصي را فعال يا غير فعال كند، اين مزيت كاربرد بسياري در وب و شبكه‌ها دارد.

Real Audio/Video
اين فرمت كه با پسوندهاي (ra .ram .rm.) شناخته مي‌شود، يك فرمت اختصاصي است كه به شما امكان مي‌دهد موسيقي‌هاي موجود در اينترنت را به صورت پيوسته بشنويد. به اين قبيل از موسيقي‌ها Streaming Audio مي‌گويند. براي گوش دادن به اين فايل‌هاي موسيقي به نرم‌افزار Real Audio احتياج داريد.
فرمت Real Audio از سوي شركت RealNetworks ارايه و به صورت اختصاصي پشتيباني مي‌شود. بنابراين اگر موسيقي‌هاي Real را از اينترنت دريافت كرده‌ايد و پخش‌كننده همراهتان، نرم‌افزار Real Audio يا نرم‌افزار پشتيباني كننده آن را ندارد، بايد قبل از انتقال فايل، به طور كلي فرمت آن را (با برنامه‌هاي مبدل Real به MP3 تغيير دهيد. Real Audio نيز همانند MP3 از روش‌هاي فشرده‌سازي Loosy استفاده مي‌كند كه موجب حذف اطلاعات از روي فايل صوتي مي‌شود.

MKV
اين فرمت كه در واقع يك نوع Video Director به حساب مي‌آيد ميتواند مشتمل بر فايل ويديويي و چند صداي مختلف و همچنين زيرنويس‌هاي مختلف باشد.
با توجه به گران بودن ديسك‌هاي بلوري و HD-DVD، فرمت‌هايي نظير MKV مي‌تواند براي ديدن اين عناوين با كيفيت بالا به ما كمك كند.
بعد از اين كه گارد نسخه ۲ بلوري‌ها شكسته شد اين امكان ايجاد شد كه تمام بلوري‌ها پس از ريپ شدن و جداسازي صدا از تصوير به mpeg4 و فرمت اوليه H264 يا VC1 آن تغيير كند به H264 تحت فرمت ارجع AVI يا MPEG4 و به اين ترتيب وارد قالب MKV بشود و با اضافه شدن صداهاي DTS يا Dolby و Subtitle بتواند فيلم را از حجم ۵۰ گيگابايتي BlyRay با حفظ كيفيت و رزولوشن، به حجم 9 گيگابايت در رزولوشن 1080p و 4.5 گيگابايت در رزولوشن 720p برساند.
----------
MKV از واژه انگليسي MATORASKA كه از واژه روسي ماتروشكا گرفته شده، مخفف شده است.
ماتروشكا يك اسباب‌بازي بچه‌گانه به شكل تخم‌مرغ است، وقتي بازش مي‌كنيد مي‌بينيد وسطش باز يك تخم‌مرغ ديگر هست و همينطور تا 7-8 بار.
در مورد فايل‌هاي MKV هم همينطور، مي‌توانيد چندين صدا و چندين زيرنويس در داخل آن داشته باشيد.
اين نوع فايل از 3 دسته تشكيل شده است:
MKV : فايل‌هاي ويديويي
MKA : تنها كانتينر فايل‌هاي صوتي
MKS : كانتينر فايل‌هاي زير نويس (ساب‌تايتل)
----------
CONTAINER: به آن دسته از فايل‌ها گفته مي‌شود كه چند فايل و چند نوع داده همزمان در يك فايل قرار داده شده باشد مثل فايل‌هاي ZIP و يا DLL ويندوز. يكي از اين كانتينرها ابر كانتينر MKV هست كه مي‌تواند بيشمار فايل صدا و يا زير نويس را به همراه خودش در زمان اجرا داشته باشد. و البته MKV قابليت STREAMING را هم دارد يعني مي‌توانيد هنگام دانلود از اينترنت فيلم را هم نگاه كنيد. يعني نيازي به تكميل فايل نيست و همان مقداري كه دانلود شده را مي‌توانيد نگاه كنيد.
به طور مثال در مورد عكس، تصاوير JPG اين قابليت را دارد ولي BMP اين قابليت را ندارد.

3GP
3GP يك فرمت ساده شده از Mpeg-4 مي‌باشد و طوري بهينه‌سازي شده است تا مناسب پهناي باند و سايز كم باشد و عمده كاربرد آن در تلفن‌هاي موبايل مي‌باشد. 3GP داراي دو نوع فرمت اصلي است. 3GPP كه مناسب موبايل‌هايي با تكنولوژي GSM است. پسوند اين فرمت 3GP است. فرمت ديگر 3GPP2 است كه مناسب موبايل‌هايي با تكنولوژي CDMA است و پسوند فايلهاي آن 3G2 است. اكثر موبايل‌هاي امروزي قادر به پخش 3GP مي‌باشند، ضمن اينكه ذخيره تصاوير ويديويي توسط دوربين‌هاي موبايل نيز در همين فرمت انجام مي‌شود.

MOV
Quick Time يك چارچوب براي فرمت‌هاي مولتي‌مديا از طرف شركت Apple مي‌باشد. Quick Time مي‌تواند شامل صوت، فيلم، متن، انيميشن‌هاي تعاملي و غيره باشد. در صورتي كه از Quick Time براي تصاوير ويديويي استفاده شود آن را در فايلي با پسوند MOV ذخيره مي‌كنند. براي مشاهده MOV نياز به Quick Time Player مي‌باشد. از سال 1991 كه اپل اولين ويرايش Quick Time را ارايه كرد تاكنون چندين ويرايش براي سيستم عامل‌هاي Macintosh و Windows ارايه شده است كه آخرين آنها ويرايش VX مي‌باشد.

SWF
SWF فرمت فايل‌هاي نرم‌افزار Flash مي‌باشد. نرم‌افزار Flash متعلق به شركت Adobe مي‌باشد كه قبل از اين در اختيار شركت Macro Media بود. اصولا SWF براي ايجاد انيميشن‌هاي كم‌حجم مي‌باشد كه كاربرد زيادي در Web، منوي DVDها و آگهي‌هاي بازرگاني دارد. تفاوت عمده‌اي كه SWF با ديگر فرمت‌هاي ويديويي دارد اين است كه فرمت‌هاي ديگر اطلاعات تصوير را به صورت Pixel به Pixel ذخيره مي‌كنند اما SWF تصاوير را به صورت فرمولهاي رياضي تعريف مي‌كند و اين باعث كاهش اندازه فايل مي‌شود. به همين دليل SWF بيشتر براي انيميشن‌ها و متون كاربرد دارد.
براي مشاهده فايلهاي فلش بايد Plug–in آنرا نصب كرد. اين Plug–in به صورت رايگان در سايت Adobe موجود مي‌باشد.

VOB
VOB مخفف كلمات DVD – Video Object Base است و شامل اطلاعات ويديويي، متن و منو براي يك DVD مي‌باشد. فرمت VOB بسيار به Mpeg–2 نزديك است به طوري كه اگر پسوند فايل را از VOB به Mpeg تغيير دهيم هم‌چنان قابل استفاده و اجرا است. براي ساخت DVD با استفاده از VOB بايد اطلاعات ديگري به آن اضافه شود كه اين كار به راحتي توسط Nero يا Roxon انجام مي‌شود. در نهايت فرمت VOB قابل استفاده در تمامي سيستم‌هاي عامل مي‌باشد.